ഒരു ദിവസത്തെ കഠിനാധ്വാനത്തിനു ശേഷം ലഭിച്ച വിശ്രമ വേളയില് എന്ഡവര് കമാന്ഡര് തന്റെ പതിനായിര കണക്കിന് ആരാധകരുടെ ചോദ്യങ്ങള്ക്ക് തന്റെ ട്വിറ്റര് പേജിലൂടെ മറുപടി നല്കി. പരീക്ഷണ സാമഗ്രികള് അടങ്ങിയ വാഹിനി എന്ഡവറില് നിന്നും നിലയത്തിലേക്ക് മാറ്റുക എന്ന ശ്രമകരമായ ദൌത്യം പൂര്ത്തിയാക്കാന് ഏഴ് ശൂന്യാകാശ യാതികര്ക്ക് മണിക്കൂറുകളുടെ കഠിനാധ്വാനം തന്നെ വേണ്ടി വന്നു. ഇതിനു ശേഷം ഇവര്ക്ക് അനുവദിച്ച വിശ്രമ വേളയിലാണ് എന്ഡവറിന്റെ കമാന്ഡര് മാര്ക്ക് പോളന്സ്കി ട്വിറ്ററിലൂടെ തന്റെ 37,000 ത്തിലധികം അനുയായികളുടെ ചോദ്യങ്ങള്ക്ക് ഉത്തരം നല്കിയത്. തങ്ങളുടെ ജോലി വിജയകരമായി പൂര്ത്തിയാക്കിയതായി അദ്ദേഹം തന്റെ ട്വിറ്റര് പേജില് അറിയിച്ചു. മൈക്രോബ്ലോഗിങ് സങ്കേതം ഉപയോഗിച്ച് പൊതു ജനത്തിന് ബഹിരാകാശ ഗവേഷണത്തില് താല്പര്യം ജനിപ്പിക്കുവാന് വേണ്ടി എന്ഡവര് ദൌത്യത്തിന്റെ പരിശീലന കാലത്താണ് മാര്ക്ക് പോളിന്സ്കി തന്റെ ട്വിറ്റര് പേജ് ആരംഭിച്ചത്.
എന്ഡവറിലെ ബഹിരാകാശ യാത്രികര് രണ്ട് ശൂന്യാകാശ ക്രെയിനുകളുടെ സഹായത്തോടെ അന്താരാഷ്ട്ര ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന്റെ പടി വാതില്ക്കല് ഒരു ജപ്പാന് നിര്മ്മിത പരീക്ഷണ വാഹിനി ഘടിപ്പിക്കുക എന്ന ദൌത്യമാണ് ഇന്നലെ പൂര്ത്തിയാക്കിയത്. മൂന്ന് പരീക്ഷണ ഉപകരണങ്ങളാണ് ഈ വാഹിനിയില് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ശൂന്യാകാശത്തില് ഇലക്ട്രോണിക്സിന് ഉണ്ടാവുന്ന വ്യതിയാനങ്ങള് പഠിക്കുവാന് ഉപകരിക്കുന്ന പരീക്ഷണ സംവിധാനം, ഒരു എക്സ് റേ നിരീക്ഷണ ശാല എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് പരീക്ഷണ ഉപകരണങ്ങളാണ് ഈ വാഹിനിയില് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഈ ഉപകരണങ്ങള് കേട് കൂടാതെ കൊണ്ടു പോകാനാണ് ഇവക്കായി പ്രത്യേകം വാഹിനി ഏര്പ്പെടുത്തിയത്. ഈ വാഹിനിയാണ് എന്ഡവറിന്റെ അറയില് നിന്നും ക്രെയിനുകള് ഉപയോഗിച്ച് ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന്റെ പടി വാതിലില് ഉറപ്പിച്ചത്. വാഹിനിയില് നിന്നും ഈ പരീക്ഷണ സാമഗ്രികള് നിലയത്തിന്റെ യന്ത്ര വല്കൃത കൈ ഉപയോഗിച്ച് നിലയത്തിലേക്ക് പിന്നീട് മാറ്റും. അതിനു ശേഷം വാഹിനി വീണ്ടും എന്ഡവറിലേക്കും നീക്കം ചെയ്യും. അതോടെ എന്ഡവറിന്റെ ദൌത്യം പൂര്ത്തിയാവും.
വിദേശ കാര്യ മന്ത്രി എസ്. എം. കൃഷ്ണയും അമേരിക്കന് സ്റ്റേറ്റ് സെക്രട്ടറി ഹിലരി ക്ലിന്റണും ചേര്ന്ന് ഒട്ടേറെ സുപ്രധാന കരാറുകളില് ഒപ്പിട്ടു. ആണവ ആയുധ നിര്മ്മാണത്തിന് ആവശ്യമുള്ള തരം യുറാനിയവും പ്ലൂട്ടോണിയവും നിര്മ്മിക്കുന്നത് തടയുന്ന ഫിസൈല് മെറ്റീരിയല് കട്ട് ഓഫ് ട്രീറ്റി യുമായി മുന്പോട്ട് പോകാന് ഇരുവരും ചേര്ന്ന് തീരുമാനമായി. ആണവ ഭീകരതക്ക് എതിരെ ഇരു രാജ്യങ്ങളും ചേര്ന്ന് പ്രവര്ത്തിക്കും. ആഗോള തലത്തില് ആണവ വ്യാപനം കൊണ്ടുണ്ടാവുന്ന വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാന് സഹകരിച്ചു പ്രവര്ത്തിക്കാനും തീരുമാനം ആയി. സൈനികേതര ആവശ്യങ്ങള്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്ന തരം അമേരിക്കന് ഉപഗ്രഹങ്ങള് ഇന്ത്യന് റോക്കറ്റുകളില് വഹിക്കാന് ഉതകുന്ന ടെക്നോളജി സേഫ്ഗാര്ഡ്സ് എഗ്രീമെന്റിലും ഇരു രാജ്യങ്ങളും ഒപ്പു വെച്ചു. ഇത് പ്രകാരം ഇന്ത്യന് റോക്കറ്റുകള്ക്ക് അമേരിക്കന് ഉപഗ്രഹങ്ങള് വഹിച്ച് ബഹിരാകാശത്തേക്ക് കൊണ്ടു പോകാന് ആവും. എന്നാല് ഈ ഉപഗ്രഹങ്ങള് ഇന്ത്യന് പേടകങ്ങളും റോക്കറ്റുകളുമായി സംയോജിപ്പിക്കുവാന് ആവശ്യമായ കാര്യങ്ങളില് അമേരിക്കന് നിരീക്ഷകര് മേല്നോട്ടം വഹിക്കും. ഈ ഉപകരണങ്ങള് ഇന്ത്യ മറ്റ് ആവശ്യങ്ങള്ക്കായി ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നത് തടയാന് ആണ് ഈ അമേരിക്കന് മേല്നോട്ടം.
മനുഷ്യനെ ആദ്യമായി ചന്ദ്രനില് എത്തിച്ച അപ്പോളോ 11 അതിലെ സഞ്ചാരികളായ നീല് ആംസ്ട്രോങ്, മൈക്കല് കോളിന്സ്, എഡ്വിന് ആല്ഡ്രിന് എന്നിവരുമായി തിരികെ ഭൂമിയിലേക്ക് വരുന്ന 1969 ജൂലൈ 23ന് പേടകം സമുദ്രത്തില് പതിക്കുന്നതിന് മുന്പായി അവസാന ഘട്ട വാര്ത്താ വിനിമയം നടത്തേണ്ട നാസയുടെ ഗ്വാമിലെ ട്രാക്കിങ് നിലയത്തിന്റെ മേധാവി ഞെട്ടിപ്പിക്കുന്ന ഒരു തകരാറ് കണ്ടു പിടിച്ചു. നാസയുടെ വാര്ത്താ വിനിമയ സംവിധാനത്തെ അപ്പോളോയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുവാന് ഉപയോഗിക്കുന്ന ശക്തി കൂടിയ ആന്റിനയുടെ ബെയറിങ് തകരാര് ആയതിനാല് ആന്റിന പ്രവര്ത്തന രഹിതം ആയിരിക്കുന്നു. അവസാന ഘട്ട സന്ദേശങ്ങള് കൈമാറാതെ പേടകം സുരക്ഷിതമായി ഇറക്കാനാവില്ല. ആന്റിന പ്രവര്ത്തനക്ഷമം ആക്കണം എങ്കില് അത് അഴിച്ചെടുത്ത് അതിന്റെ ബെയറിങ് മാറ്റണം. അതിനുള്ള സമയവുമില്ല. പേടകം ഉടന് ഭൂമിയുടെ അന്തരീക്ഷത്തിലെത്തും. ട്രാക്കിങ് നിലയം മേധാവി ചാള്സ് ഫോഴ്സിന് അപ്പോഴാണ് ഒരു ആശയം തോന്നിയത്. കേടായ ബെയറിങ്ങിനു ചുറ്റും കുറച്ച് ഗ്രീസ് തേച്ചു പിടിപ്പിക്കാന് കഴിഞ്ഞാല് തല്ക്കാലം പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാന് കഴിയും. ആപ്പോഴാണ് അടുത്ത പ്രശ്നം. ബെയറിങ്ങിലേക്ക് എത്താനുള്ള വിടവിന് വെറും രണ്ടര ഇഞ്ച് മാത്രമേ വലിപ്പമുള്ളൂ. ട്രാക്കിങ് നിലയത്തിലെ സാങ്കേതിക വിദഗ്ദ്ധര്ക്കാര്ക്കും അതിലൂടെ കൈ കടത്താന് കഴിയുന്നില്ല. ചാള്സിന് മറ്റൊരു ആശയം തോന്നി. ഉടന് ഒരാളെ തന്റെ വീട്ടിലേക്ക് വിട്ടു തന്റെ 10 വയസ്സുള്ള മകന് ഗ്രെഗ്ഗിനെ കൂട്ടി കൊണ്ടു വന്നു. ഗ്രെഗ്ഗ് തന്റെ ചെറിയ കൈ വിടവിലൂടെ ഇട്ട് ബെയറിങ്ങില് ഗ്രീസ് പുരട്ടി. അതോടെ ആന്റിന പ്രവര്ത്തന ക്ഷമം ആവുകയും ചെയ്തു. അപ്പോളോ 11 അടുത്ത ദിവസം സുരക്ഷിതമായി വെള്ളത്തില് പതിക്കുകയും ചെയ്തു. 
എന്ഡവറിലെ ബഹിരാകാശ യാത്രികര് ശൂന്യാകാശത്തില് നടന്നു. ടിം കോപ്ര, ഡേവ് വുള്ഫ് എന്നീ ആസ്ട്രോനോട്ടുകളാണ് ശനിയാഴ്ച രാത്രി 09:49ന് ശൂന്യാകാശ നടത്തത്തില് ഏര്പ്പെട്ടത്. ടിം കോപ്രയുടെ കന്നി നടത്തം ആയിരുന്നു ഇത്. എന്നാല് തഴക്കമുള്ള ഡേവിന്റെ അഞ്ചാമത്തെ ശൂന്യാകാശ നടത്തമായിരുന്നു ഇന്നലത്തേത്. 
ഇന്ത്യയുടെ ചന്ദ്ര ദൌത്യവുമായി യാത്ര തിരിച്ച ചന്ദ്രയാന് -1 ന് ചില സാങ്കേതിക തകരാറുകള് സംഭവിച്ചു. പേടകത്തിന്റെ ഒരു സെന്സറിന്റെ പ്രവര്ത്തനത്തിനാണ് തകരാറ്. എന്നാല് ഈ ദൌത്യത്തിന്റെ പ്രാഥമികമായ ലക്ഷ്യങ്ങള് എല്ലാം കൈവരിച്ചു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നും അതിനാല് ഈ തകരാറ് ചന്ദ്രയാന് ദൌത്യത്തെ സാരമായി ബാധിക്കില്ല എന്നും ഇന്ത്യന് ബഹിരാകാശ ഗവേഷണ സംഘടനയുടെ ചെയര്മാന് ജി. മാധവന് നായര് അറിയിച്ചു. സാധാരണ അഞ്ചു വര്ഷത്തോളം ആയുസ്സ് ഉണ്ടാവേണ്ട സെന്സര് ഇത്ര പെട്ടെന്ന് കേടു വന്നത് ചന്ദ്രന്റെ പ്രതലത്തിലെ വര്ധിച്ച പ്രസരണവും ചൂടും മൂലം ആകാം എന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. മറ്റ് ഘടകങ്ങള് എല്ലാം പ്രവര്ത്തനക്ഷമമാണ്. 
